Cổ phiếu là thuật ngữ quen thuộc với những ai đã và đang tìm hiểu về thị trường chứng khoán. Vậy mua bán cổ phiếu như thế nào để sinh lời?
Khi quyết định đầu tư vào cổ phiếu, các nhà đầu tư thường kỳ vọng vào khả năng sinh lời của nó trong tương lai. Nhưng, có những cổ phiếu không giúp được người đầu tư kiếm lời mà còn bị lỗ vốn. Tại sao lại như vậy?
Mời các bạn cùng BoiDuong.com đi tìm hiểu những gì liên quan tới cổ phiếu qua bài viết này.
Cổ phiếu là gì?
Cổ phiếu là một loại chứng chỉ do doanh nghiệp phát hành hoặc ở dưới dạng bút toán ghi sổ xác nhận quyền lợi hợp pháp liên quan đến hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty.
Nhà đầu tư (người chơi) sẽ mua cổ phiếu và trở thành cổ đông, nắm giữ một phần hoặc nhiều phần cổ phần của công ty đó.
Có thể hiểu đơn giản cổ phiếu là một loại giấy chứng nhận của người nắm đối với doanh nghiệp phát hành cổ phần. Cổ phiếu đồng thời là một loại tài sản có khả năng sinh lời phụ thuộc vào sự phát triển, hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
Cổ phiếu gồm những loại nào?
Hiện nay trên thị trường Việt Nam có nhiều loại cổ phiếu khác nhau, chúng được phân loại dựa trên phạm vi giá trị, gồm:
Cổ phiếu thường
Nhà đầu tư nắm giữ cổ phiếu được tự do chuyển nhượng, tham gia vào các quyết định kinh doanh của doanh nghiệp. Trường hợp công ty bị phá sản người sở hữu cổ phiếu thường sẽ được nhận cổ tức sau cùng.
Cổ phiếu ưu đãi
Nhà đầu tư nắm giữ cổ phiếu có quyền được hưởng cổ tức nhưng không được tham gia vào biểu quyết, kiểm soát hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Nhưng những người sở hữu cổ phiếu ưu đãi sẽ được nhận cổ tức đầu tiên khi công ty phá sản.
Hình thức cổ phiếu
Cổ phiếu ghi danh
Cổ phiếu có ghi tên người sở hữu ở trên. Tuy nhiên, việc chuyển nhượng loại cổ phiếu này rất phức tạp, cần đăng ký với cơ quan phát hành và được hội đồng quản trị của công ty cho phép.
Cổ phiếu vô danh
Cổ phiếu không ghi tên người sở hữu ở trên. Lợi thế của cổ phiếu này là mua bán, giao dịch dễ dàng trên sàn chứng khoán.
Đầu tư cổ phiếu là gì?
Đầu tư cổ phiếu hay còn gọi là chơi cổ phiếu là hình thức mà nhà đầu tư mua – bán cổ phiếu với hy vọng tạo ra lợi nhuận. Người chơi mua cổ phiếu với giá thấp hơn, nắm giữ cổ phiếu trong một thời gian đợi giá tăng cao sẽ bán ra để thu lại lợi nhuận.
Người chơi cổ phiếu sẽ mở tài khoản giao dịch tại các công ty môi giới – lưu giữ tiền và thực hiện các giao dịch mua, bán cổ phiếu. Tại đó, nhà đầu tư chọn mua cổ phiếu tiềm năng hoặc đang bị thị trường đánh giá thấp, nắm giữ chúng trong thời gian một đến vài năm để doanh nghiệp phát triển, cổ phiếu tăng giá và bán ra để thu về lợi nhuận.
Chỉ số cổ phiếu là gì?
Chỉ số cổ phiếu là chỉ báo thống kê, đo lường sự biến động của một số danh mục cổ phiếu, được xem là đại diện cho một lĩnh vực nào đó. Dựa trên chỉ số cổ phiếu mà nhà đầu tư đánh giá mức độ tiềm năng, định giá cổ phiếu trong tương lai, khả năng phát triển sinh lời của cổ phiếu…
Hiện nay, cổ phiếu được đánh giá qua các chỉ số chính như:
Chỉ số P/E
Tỷ lệ giữa giá bán cổ phiếu và thu nhập trên mỗi cổ phần. Chỉ số này cho phép nhà đầu tư xác định được hiện nay cổ phiếu đang bị định giá quá thấp hay quá cao so với các cổ phiếu khác cùng ngày. Đặc điểm nếu chỉ số P/E thấp thì chứng tỏ cổ phiếu đang bị định giá thấp, có lợi cho nhà đầu tư.
Chỉ số EPS
Thu nhập trên mỗi cổ phần, có nghĩa là số tiền mà mỗi cổ phần sẽ nhận được sau khi công ty đã chia hết số tiền lãi cho cổ đông. Chỉ số EPS cao chứng tỏ công ty đang có tốc độ phát triển ổn định.
Chỉ số P/B
Tỷ lệ giá trên sổ sách, so sánh giá trên sổ sách so với giá thường của cổ phiếu. Chỉ số P/B càng thấp càng tốt, cho thấy nhà đầu tư đang trả ít hơn so với giá trị sổ sách ghi nhận.
Chỉ số DPR
Tỷ lệ chi trả cổ tức thể hiện mức chi trả cổ tức cho các nhà đầu tư so với mức mà công ty kiếm được. Chỉ số DPR ở mức cao cho thấy công ty đang phát triển và tạo ra lợi nhuận tốt để trả cổ tức cho cổ đông.
Dựa trên các chỉ số cổ phiếu, nhà đầu tư sẽ xác định chơi cổ phiếu như thế nào? Loại cổ phiếu nên đầu tư và thời điểm khi nào nên mua cổ phiếu?
Giá cổ phiếu là gì?
Giá cổ phiếu là ghi nhận số tiền, giá trị của cổ phiếu được quy đổi thành một đơn vị tiền tệ nhất định, tại một thời điểm. Trong các giao dịch, giá cổ phiếu sẽ định giá theo những phương pháp khác nhau hoặc theo thỏa thuận của người mua và bán.
Giá cổ phiếu chịu tác động bởi những yếu tố nào?
Nhà đầu tư tham gia thị trường cần theo dõi biến động của giá, dựa trên yếu tố giá và các chỉ số để quyết định mua và hay bán ra. Giá cổ phiếu là yếu tố quan trọng cần được theo dõi, chịu ảnh hưởng của nhiều tác động từ:
Tác động thị trường
Thị trường cổ phiếu có những biến động mà không nhà đầu tư nào có thể nắm bắt và thâu tóm hoàn toàn được. Sự phát triển, biến động và tăng giảm giá của thị trường sẽ ảnh hưởng đến giá cổ phiếu lên xuống.
Tác động từ sự phát triển của công ty
Doanh nghiệp là đơn vị phát hành cổ phiếu, huy động vốn để hoạt động kinh doanh và phát triển. Đồng thời, sự phát triển của doanh nghiệp sẽ tác động trực tiếp đến giá cổ phiếu lên hay xuống. Công ty phát triển, tốc độ tăng trưởng cao sẽ khiến giá cổ phiếu tăng.
Tác động từ nhà đầu tư
Người chơi tham gia đầu tư, rót vốn vào thị trường sẽ thúc đẩy thị trường phát triển. Mỗi cá nhân các nhà đầu tư sẽ góp phần tạo nên động lực tăng – giảm giá cổ phiếu. Tuy nhiên sẽ không có nhà đầu tư cá nhân hay tổ chức nào có thể lũng đoạn được thị trường cổ phiếu.
Phát hành cổ phiếu là gì?
Phát hành cổ phiếu là hoạt động huy động vốn điều lệ của doanh nghiệp. Trong đó, doanh nghiệp sẽ phát hành các chứng chỉ/ bút toán ghi sổ/ dữ liệu xác nhận quyền sở hữu một hoặc nhiều cổ phần của doanh nghiệp.
– Nhà đầu tư sẽ trở thành các cổ đông, nắm giữ cổ phần của doanh nghiệp. Hoạt động phát hành cổ phiếu để huy động vốn cho những doanh nghiệp đáp ứng điều kiện nhất định:
– Doanh nghiệp cổ phần có vốn điều lệ đã góp trên 10 tỷ đồng tại thời điểm đăng ký phát hành cổ phiếu.
– Doanh nghiệp hoạt động có lãi trong năm liền kề trước, đến thời điểm chào bán cổ phiếu không có lỗ lũy kế.
– Hình thức phát hành và sử dụng vốn huy động cần được Đại hội đồng cổ đông thông qua.
Cổ phiếu giá trị là gì?
Cổ phiếu giá trị là cổ phiếu được giao bán ở mức giá trị thấp hơn so với giá trị thực của nó. Cổ phiếu được định giá thấp hơn giá trị thực so với các yếu tố căn bản như cổ tức, thu nhập hay doanh thu…
Giá trị cổ phiếu sẽ khác biệt so với giá cả cổ phiếu hiện hành. Giá trị thực tế của cổ phiếu là yếu tố mà các nhà đầu tư cần lưu ý khi tham gia thị trường, để chọn mua loại cổ phiếu nào tiềm năng, có khả năng sinh lời lớn.
Giá trị cổ phiếu tương đương với giá trị của một công ty, doanh nghiệp phát hành. Thị trường không phải lúc nào cũng đánh giá và xác định giá trị cổ phiếu chính xác. Nhà đầu tư cần nắm bắt các cơ hội để mua cổ phiếu có giá trị cao nhưng bị định giá thấp.
Giá tham chiếu, giá trần, giá sàn cổ phiếu là gì?
Nhà đầu tư tham gia thị trường chứng khoán sẽ làm quen với các thuật ngữ: Giá tham chiếu, giá trần, giá sàn cổ phiếu. Cùng tìm hiểu các thuật ngữ giá cổ phiếu quan trọng dưới đây:
Giá tham chiếu là mức giá cơ sở để tính giới hạn giá cổ phiếu dao động trong phiên giao dịch. Trong đó, giá tham chiếu ở các sàn giao dịch cổ phiếu sẽ khác nhau:
– Tại sàn HOSE và HNX: Giá tham chiếu là giá tại thời điểm đóng cửa của ngày giao dịch liền kề trước đó.
– Tại sàn Upcom: Giá tham chiếu sẽ được tính bằng mức bình quân gia quyền của giá giao dịch thực hiện theo phương thức khớp lệnh trong ngày giao dịch liền kề trước đó.
Giá trần là mức giá cao nhất mà nhà đầu tư có thể đặt lệnh mua/bán trong ngày giao dịch.
Giá trần = Giá tham chiếu *(100% + biên độ dao động)
Giá sàn là mức giá thấp nhất mà nhà đầu tư có thể đặt lệnh mua/bán trong ngày giao dịch.
Giá sàn = Giá tham chiếu *(100% – biên độ dao động)
Lợi tức cổ phiếu là gì?
Lợi tức cổ phiếu là thuật ngữ được nhiều nhà đầu tư quan tâm khi tham gia thị trường. Thực tế, lợi tức cổ phiếu là một phần lợi nhuận được công ty phân phối cho cổ động, dựa trên số cổ phần nắm giữ và mức lợi nhuận của doanh nghiệp có được sau quá trình hoạt động, kinh doanh. Với nhà đầu tư, lợi tức là phần lợi nhuận mà nhà đầu tư có được sau thời gian nắm giữ cổ phiếu.
Lợi tức sẽ bao gồm:
Phần cổ tức/ lợi nhuận do hoạt động kinh doanh + giá tăng của cổ phiếu so với thời gian đầu khi mua
Cổ phiếu là một loại chứng khoán
Chứng khoán bao gồm các loại chính là: Cổ phiếu, trái phiếu, chứng chỉ quỹ. Như vậy có thể thấy Cổ phiếu là một loại chứng khoán.
Những lợi ích khi đầu tư cổ phiếu
Hiện nay, đầu tư cổ phiếu đang là kênh hấp dẫn được nhiều người lựa chọn khi tham gia thị trường chứng khoán. Nhưng mua cổ phiếu có lợi gì cho người chơi? Dưới đây là những điểm lợi khi đầu tư cổ phiếu.
Khả năng sinh lợi cao trong dài hạn
Cổ phiếu là cổ phần được doanh nghiệp phát hành để huy động vốn cho hoạt động kinh doanh. Về lâu dài, nguồn vốn sử dụng sẽ được mang đầu tư, hoạt động kinh doanh sinh lời dài hạn. Người chơi đầu tư cổ phiếu dài hạn sẽ có cơ hội nhận được lợi nhuận từ sự phát triển của doanh nghiệp, cùng với sự chênh lệch giá cổ phiếu.
Tính thanh khoản cao
Cổ phiếu là sản phẩm chứng khoán phổ biến, có tính thanh khoản cao trên thị trường, với hàng nghìn tỷ đồng được giao dịch mỗi phiên làm việc. Người chơi dễ dàng đặt lệnh mua – bán cổ phiếu nhanh chóng.
Lựa chọn đầu tư linh hoạt
Nhà đầu tư có cơ hội đầu tư mua bán nhiều loại cổ phiếu khác nhau cùng lúc, phân bổ vốn linh hoạt. Thị trường cổ phiếu đa dạng với nhiều doanh nghiệp phát hành và niêm yết cổ phiếu mang đến nhiều lựa chọn linh hoạt cho người chơi.
Đầu tư cổ phiếu sinh lời như thế nào?
Đầu tư cổ phiếu nổi tiếng là kênh sinh lời hấp dẫn, với lợi nhuận cao. Tuy nhiên, đầu tư cổ phiếu sinh lời như thế nào thì không phải ai cũng nắm rõ. Chia sẻ dưới đây sẽ giúp bạn biết cách để đầu tư mua cổ phiếu mang lại lợi nhuận.
Lợi nhuận và rủi ro khi chơi cổ phiếu
Cổ phiếu là loại chứng khoán đầu tư mang lại khả năng sinh lời cao nhưng cũng không ít rủi ro mà người chơi cần đối mặt.
Nhà đầu tư sẽ phân tích và đánh giá thị trường, các loại cổ phiếu được cho làm tiềm năng và có khả năng sinh lời trong tương lai. Để đạt được điều này, yêu cầu nhà đầu tư cần có cái nhìn tổng quát, sử dụng các chỉ số để đánh giá xác định khi nào nên mua vào cổ phiếu, loại nào có khả năng sinh lời? Vào những thời điểm biến động hoặc khủng hoảng thị trường, nhà đầu tư sẽ mua cổ phiếu vào với giá thấp.
Người chơi sẽ nắm giữ cổ phiếu trong thời gian dài tối thiểu 1 năm, có thể kéo dài từ 3-5 năm hoặc cả đời. Doanh nghiệp phát hành cổ phiếu tiềm năng sẽ sử dụng dòng vốn để hoạt động và phát triển. Sau thời gian phát triển, giá cổ phiếu tăng, lợi nhuận doanh nghiệp thu được lớn.
Lúc này, nhà đầu tư thu được lợi nhuận từ đầu tư cổ phiếu sẽ bao gồm: Chênh lệch giá cổ phiếu và cổ tức được chia đều từ doanh nghiệp, tùy theo số lượng cổ phần nắm giữ.
Bên cạnh cơ hội đầu tư thu lợi nhuận, người chơi có thể thua lỗ khi doanh nghiệp không hoạt động tốt, không tạo ra lợi nhuận.
Các yếu tố ảnh hưởng đến giá cổ phiếu?
Giá cổ phiếu có nhiều biến động, chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố. Người chơi cần tìm hiểu, nắm bắt quy luật của các yếu tố tác động để quyết định mua – bán cổ phiếu tại thời điểm phù hợp. Giá cổ phiếu chịu ảnh hưởng của các yếu tố sau:
Tình hình kinh tế thị trường
Yếu tố ảnh hưởng lớn đến giá cổ phiếu. Nền kinh tế tăng trưởng tốt, trạng thái khỏe mạnh sẽ kéo theo mức giá của các loại cổ phiếu phát triển, tăng trưởng. Một nền kinh tế tốt tạo điều kiện cho các doanh nghiệp hoạt động thu được nhiều lợi nhuận, doanh thu, mang đến lợi nhuận cổ phiếu của nhà đầu tư tăng.
Quy luật cung – cầu
Đây là quy luật cơ bản tạo nên giá trị hàng hóa mà ở đây là cổ phiếu. Nhu cầu mua cổ phiếu tăng, dòng tiền đổ vào thị trường tăng đồng thời kích thích thị trường phát triển. Số lượng cổ phiếu phát hành không đủ sẽ khiến giá tăng theo quy luật cung cầu.
Hiệu suất ngành
Mỗi giai đoạn, thị trường sẽ có một vài nhóm ngành phát triển và giá cổ phiếu của nhóm ngành này sẽ dẫn dắt thị trường.
Doanh thu của doanh nghiệp
Đây là yếu tố tất yếu ảnh hưởng đến giá cổ phiếu. Doanh nghiệp hoạt động tốt, tạo ra doanh thu, lợi nhuận sẽ cho thấy tiềm năng phát triển, thu hút tiền của các nhà đầu tư, giá cổ phiếu vì thế cũng tăng mạnh.
Chính sách cổ tức
Một yếu tố đến từ doanh nghiệp ảnh hưởng đến giá cổ phiếu, thu hút sự quan tâm của các nhà đầu tư. Công ty có chính sách chia cổ tức hấp dẫn sẽ thu hút các nhà đầu tư mua và giữ lại cổ phiếu của doanh nghiệp ở lại.
Tâm lý nhà đầu tư
Yếu tố ảnh hưởng quan trọng đến giá cổ phiếu, nhưng nó sẽ không ảnh hưởng rõ ràng đến giá cổ phiếu trên thị trường. Bởi sẽ có những nhà đầu tư thấy doanh nghiệp làm ăn thua lỗ bán cổ phiếu ra, nhưng cũng có nhiều nhà đầu tư nắm bắt cơ hội mua vào.
Nguyên tắc đầu tư cổ phiếu sinh lời hiệu quả
Thị trường cổ phiếu có nhiều biến động, giá tăng giảm phụ thuộc vào nhiều yếu tố mà người chơi khó lòng nắm bắt và thao túng thị trường. Tuy nhiên, vẫn có những nguyên tắc đầu tư cổ phiếu sinh lời mà người chơi cần tuân thủ:
Nắm rõ các thuật ngữ về cổ phiếu
Nhà đầu tư cần hiểu rõ về các thuật ngữ liên quan tới thị trường cổ phiếu. Nghiên cứu kỹ kiến thức từ cơ bản đến chuyên sâu sẽ giúp người chơi tham gia đầu tư an toàn, hiệu quả.
Chỉ đầu tư vào những cổ phiếu mình hiểu rõ
Nhà đầu tư cần tìm hiểu về thị trường chung, đặc điểm loại cổ phiếu, tiềm năng phát triển và cơ hội phát triển của doanh nghiệp trong tương lai. Cần tìm hiểu kỹ về bộ máy quản lý, chính sách… Yếu tố để các doanh nghiệp kinh doanh sinh lời, mang lại lợi nhuận ảnh hưởng đến giá trị cổ phiếu trong tương lai.
Đầu tư dài hạn sinh lời bền vững
Đầu tư cổ phiếu không phải là cuộc chơi lướt sóng, thu lời nhanh chóng. Người chơi cần có mục tiêu cụ thể, mua cổ phiếu để làm gì? Xây dựng mục tiêu ngắn hạn và dài hạn để đầu tư an toàn.
Theo tỉ phú Buffett: “Nếu bạn không sẵn sàng nắm giữ một cổ phiếu trong 10 năm thì đừng mong tới việc giữ nó trong 10 phút.” Mua cổ phiếu với giá thấp hơn giá trị thức và nó sẽ sớm trở lại với giá trị thực, việc của bạn là kiên nhẫn chờ đợi.
Giữ vững tâm lý
Nhà đầu tư cổ phiếu thành công cần giữ vững vàng tâm lý, tránh để những biến động ngắn hạn của thị trường, thiên tai, tâm lý bầy đàn… Ảnh hưởng đến quyết định mua bán, giao dịch.
Đa dạng danh mục đầu tư ở mức vừa phải: Nhà đầu tư không nên dồn hết tiền vào một giỏ, cũng không nên đầu tư lan man vào quá nhiều cổ phiếu khác nhau. Bạn cần tỉnh táo, phân tích thị trường để chọn ra một vài cổ phiếu có giá trị và tiềm năng thực sự để nắm giữ.
Đầu tư cổ phiếu tuy mang đến nhiều cơ hội cho người chơi tham gia thị trường nhưng bên cạnh đó có thể gặp nhiều rủi ro tác động ngắn hạn và dài hạn. Nếu bạn muốn kiếm tiền từ đầu tư cổ phiếu thì cần phải nghiêm túc tìm hiểu thị trường, nắm rõ nguyên tắc, quan trọng hơn hết là lựa chọn đúng thời điểm và loại cổ phiếu để việc đầu tư thực sự hiệu quả.
